Το μοναστήρι της Παναγίας Προυσιώτισσας και η θαυματουργή εικόνα
Εικόνες της Παναγίας μας υπάρχουν πολλές και όλες σχεδόν έχουν και μία μοναδική ιστορία που τις συνοδεύει. Όσοι ενδιαφέρονται για εικόνες Παναγίας αγορά δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στις εικόνες που έχουν κάποια θαυμαστή ιστορία, μία ιστορία που δείχνει την δύναμη της Θεοτόκου και δεν μπορεί να εξηγηθεί με βάση τη φυσική και άλλες επιστήμες. Μία από αυτές τις εικόνες είναι η Παναγία η Προυσιώτισσα η οποία βρίσκεται σε ένα μοναστήρι κοντά στο Καρπενήσι. Ας δούμε την μοναδική ιστορία τόσο της μονής όσο και της εικόνας.
Μία ξεχωριστή εικόνα
Η εικόνα της Παναγίας της Προυσιώτισσας λέγεται έτσι γιατί σύμφωνα με την παράδοση, έφτασε στη χώρα μας και στη περιοχή του Καρπενήσιου από την Προύσα της Μικράς Ασίας. Η εικόνα είναι πολύ παλιά και σύμφωνα με κάποιους έχει αγιογραφηθεί από τον Απόστολο Λουκά, ωστόσο αυτό δεν έχει επιβεβαιωθεί. Σύμφωνα με την παράδοση, ένας ευγενής από το Βυζάντιο έφερε την εικόνα στην χώρα μας από την Προύσα κατά την περίοδο που Αυτοκράτωρ του Βυζαντίου ήταν ο εικονομάχος Θεόφιλος (829 – 842) για να την γλυτώσει από την πολύ πιθανή καταστροφή της. Ο νεαρός ευγενής έφτασε στη σημερινή Υπάτη και ξεκίνησε την κατασκευή ενός ναού για να στεγάσει την εικόνα, αλλά μία μέρα η εικόνα της Παναγίας απλά εξαφανίστηκε.
Η εύρεση της εικόνας
Μετά την εξαφάνιση της εικόνας, οι βοσκοί στις πλαγιές του κοντινού βουνού έλεγαν ότι έβλεπαν ένα μυστήριο φως σε ένα απομακρυσμένο σημείο ενώ συχνά ακούγονταν και ψαλμοί από εκεί. Το βράδυ της 22ης προς την 23η Αυγούστου ένας νεαρός βοσκός έφτασε στην απομακρυσμένη από όπου πήγαζε το φως και είδε την εικόνα του Βυζαντινού ευγενή η οποία έλαμπε και είχε μπροστά της ένα αναμμένο καντήλι.
Ο ευγενής έμαθε για την εύρεση της εικόνας, επισκέφτηκε τους βοσκούς και αφού τους έδωσε μία αμοιβή σαν εύρετρα, την πήρε μαζί του για να την επιστρέψει στην εκκλησία που έχτιζε προς τιμή της. Όταν όμως σταμάτησε λίγο για να ξεκουραστεί, η εικόνα είχε πάλι εξαφανιστεί. Ο ευγενής υπέθεσε ότι οι βοσκοί τον ακολούθησαν και μόλις βρήκαν την ευκαιρία του έκλεψαν την εικόνα, αλλά αυτοί το αρνήθηκαν. Η εικόνα είχε επιστρέψει στη σπηλιά και μάλιστα στο δρόμο της δημιουργήθηκαν κι 7 σημάδια που σήμερα είναι γνωστά ως τα ίχνη της Παναγίας.
Ο ευγενής αφού επισκέφτηκε τη σπηλιά στην οποία βρίσκονταν η εικόνα, προσπάθησε να την πάρει από εκεί, αλλά του ήταν αδύνατο να την μετακινήσει. Τότε κατάλαβε ότι η εικόνα ήθελε να μείνει εκεί, οπότε και αφού απέλυσε όλους τους υπηρέτες του εκτός από έναν, έγινε μοναχός κι έχτισε στην περιοχή την πρώτη μοναστική πολιτεία στην Ευρυτανία.
Η ιερά Μονή Προυσού
Η Μονή Προυσού λειτουργεί ασταμάτητα από την ίδρυση της μέχρι και τις μέρες μας. Τις μέρες μάλιστα της Επανάστασης του 1821 είχε προσφέρει καταφύγιο σε πολλούς αγωνιστές, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο Στρατηγός Καραϊσκάκης. Κατά την παραμονή του στη Μονή, ο Καραϊσκάκης θεραπεύτηκε με τρόπο θαυματουργό από τη θέρμη από την οποία υπέφερε και αυτός σαν ένδειξη ευχαριστίας στην εικόνα της προσέφερε τα διακριτικά του αξιώματος του Στρατηγού. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα όπλα του Καραϊσκάκη βρίσκονται στο σκευοφυλάκιο της Μονής.
Στις 16 Αυγούστου 1944 εισέβαλλαν στην Μονή οι Γερμανικές δυνάμεις κατοχής της χώρας μας και προξένησαν μεγάλες ζημιές στα κτίρια της, κάποια από τα οποία σχεδόν ισοπεδώθηκαν. Λέγεται ότι ένας Γερμανός αξιωματικός προσπαθούσε μανιασμένα να κάψει την εκκλησία της Μονής, αλλά αυτή απλά δεν έπαιρνε φωτιά. Η εικόνα της Παναγίας της Προυσιώτισσας και οι υπόλοιποι θησαυροί της Μονής οι οποίοι περιλαμβάνουν μοναδικά ιερατικά άμφια και βιβλία, κρύφτηκαν σε ειδική κρύπτη και γλύτωσαν από την οργή των Ναζί.
Η Μονή είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και γιορτάζει στις 23 Αυγούστου, την ημέρα που ο βοσκός βρήκε την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας στην σπηλιά.