Χαιρετισμοί της Παναγίας Θεοτόκου (Ακάθιστος Ύμνος): Τι είναι;
Οι Χαιρετισμοί της Θεοτόκου, γνωστοί και ωε ο Ακάθιστος Ύμνος, είναι ο αγαπημένος ύμνος της Ορθοδοξίας, αφού υμνεί την Παναγία μας, την προστάτιδα μας, τη μητέρα του Ιησού Χριστού και μία από τις σημαντικότερες αλλά και πιο αγαπητές φιγούρες της Πίστης μας. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι τον ακάθιστο ύμνο τον μαθαίνουμε έστω και λίγο από τα χρόνια του Δημοτικού και ότι ίσως να είναι ο μόνος ύμνος που όλοι οι ορθόδοξοι ή τουλάχιστον οι Έλληνες μπορούν να απαγγείλουν απ’έξω, έστω και μερικώς.
Ο συγκεκριμένος ύμνος συνδέεται με μία ιδιαίτερη στιγμή της Βυζαντινής Ιστορίας και είναι ένας από τους λίγους για τον οποίο ξέρουμε πότε γράφτηκε και για ποιο λόγο καθώς και πιθανότατα και ποιος τον έγραψε. Ας δούμε λοιπόν μερικά πράγματα που όλοι οι Χριστιανοί πρέπει να γνωρίζουμε για τον Ακάθιστο Ύμνο.
Τι είναι οι Χαιρετισμοί της Υπεραγίας Θεοτόκου;
Όπως είπαμε και πριν, οι Χαιρετισμοί της Θεοτόκου είναι ένας θρησκευτικός ύμνος προς την Παναγία μας, τη μητέρα του Ιησού Χριστού. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, ο Ύμνος ακούστηκε πρώτη φορά το 626 μΧ στην Κωνσταντινούπολη. Συγκεκριμένα, ενώ ο Αυτοκράτορας και το μεγαλύτερο μέρος του Βυζαντινού στρατού βρισκόταν σε εκστρατεία κατά των Περσών, η Πόλη δέχτηκε την αιφνιδιαστική επίθεση των Αβάρων και ήταν πολύ ευάλωτη καθώς είχε πολύ λίγους στρατιώτες να την υπερασπίζονται.
Τη νύχτα της 7ης Αυγούστου κι ενώ οι Άβαροι ετοιμάζονταν για την τελική τους επίθεση, ο Πατριάρχης Σέργιος έκανε τον γύρο των τειχών της Πόλης κρατώντας ψηλά μία εικόνα της Παναγίας και καλώντας τον λαό να πολεμήσει με όλο του το θάρρος. Τα ξημερώματα της 8ης Αυγούστου ξέσπασε εντελώς ξαφνικά ένας πανίσχυρος ανεμοστρόβιλος ο οποίος κατέστρεψε σχεδόν ολοσχερώς τον στόλο των Αβάρων που πολιορκούσε την Πόλη με αποτέλεσμα αυτοί να υποχωρήσουν αμέσως.
Οι κάτοικοι της Πόλης θεώρησαν πως η νίκη τους έγινε χάρη στη βοήθεια της Παναγίας η οποία έστειλε τον ανεμοστρόβιλο και για να την τιμήσουν, έψαλλαν όλη τη νύχτα όρθιοι στα τείχη της Πόλης τους Χαιρετισμούς της, γι’ αυτό και ο ύμνος αυτός είναι γνωστός και ως Ακάθιστος Ύμνος.
Ο Ακάθιστος Ύμνος προϋπήρχε του ιστορικού γεγονότος της επίθεσης των Αβάρων και οι περισσότεροι μελετητές συμφωνούν ότι συγγραφέας του δεν ήταν άλλος από τον πιο διάσημο Βυζαντικό ποιητή, τον Ρωμανό τον Μελωδό.
Πως διαβάζουμε τους Χαιρετισμούς
Παραδοσιακά, οι χαιρετισμοί διαβάζονται τις 5 Παρασκευές της Σαρακοστής. Οι Χαιρετισμοί χωρίζονται σε στάσεις. Οι τέσσερις πρώτες στάσεις διαβάζονται ένας κάθε Παρασκευή της Σαρακοστής και η κορύφωση γίνεται τη τελευταία Παρασκευή όπου ψέλνεται ο Ακάθιστος Ύμνος.
Σύμφωνα με τους Πατέρες της εκκλησίας μας αλλά και μοναχούς, οι Χαιρετισμοί της Θεοτόκου μπορούν να απαγγέλλονται και καθημερινά κατ’ ιδίαν για να έχει κάποιος την προστασία και τη χάρη της Παναγίας στη ζωή του. Με άλλα λόγια, μπορείτε να τους διαβάζετε και κάθε μέρα στο σπίτι σας, σαν προσευχή.
Ακάθιστος Ύμνος – Χαιρετισμοί της Θεοτόκου & Γράμματα
Ο Ακάθιστος Ύμνος αποτελείται από 24 στροφές οι οποίες είναι γνωστές ως «Οίκοι». Ο κάθε οίκος έχει το όνομα ενός γράμματος του αλφαβήτου και ξεκινά με μία λέξη που ξεκινά από το συγκεκριμένο γράμμα. Πιο αναλυτικά, μπορούμε να πούμε ότι οι πρώτοι δώδεκα οίκοι αποτελούν το ιστορικό μέρος του Ύμνου αφού σε αυτούς εξιστορείται η ιστορία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και της γέννησης του Χριστού. Οι υπόλοιποι δώδεκα στίχοι λέγεται πως αποτελούν το «¨Θεολογικό» μέρος του Ύμνου αφού αναφέρουν πράγματα σχετικά με τη Πίστη και το Δόγμα της Ορθοδοξίας.
Κάθε Οίκος με μονό «αριθμό» αποτελεί κι έναν χαιρετισμό προς τη Θεοτόκο. Τους περισσότερους τους «απευθύνουν οι πιστοί» ενώ κάποιοι αποδίδονται από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ, τον Ιωάννη τον Βαπτιστή και τους ποιμένες που έγιναν μάρτυρες της γέννησης του Χριστού. Κάθε Χαιρετισμός κλείνει με το γνωστό σε όλους εφύμνιο «Χαίρε, νύμφη ανύμφευφτε».
