Πάτερ Ημών (Κυριακή Προσευχή): Η ερμηνεία & η σημασία της

Η πρωινή προσευχή πάτερ ημών, το επίσημο όνομα της οποίας είναι Κυριακή προσευχή, είναι σίγουρα η πρώτη που μαθαίνει κάθε Χριστιανός. Είναι αυτή που λέγαμε κάθε πρωί στο σχολείο πριν το μάθημα αλλά και αυτή που λέμε το βράδυ πριν κοιμηθούμε. Κυριολεκτικά, δεν πρέπει να υπάρχει Έλληνας που να μην μπορεί να πει απ’ έξω και ανακατωτά το πάτερ ημών, ακόμη και αν δεν είναι ιδιαίτερα θρήσκος.

Αν και η δύναμη του πάτερ ημών είναι σίγουρα πολύ μεγάλη, αυτό που δεν ξέρουν πολλοί ακριβώς είναι τι σημαίνουν αυτά τα λόγια. Τι ακριβώς λέμε λοιπόν όταν απαγγέλουμε την Κυριακή προσευχή; Τι είναι που κάνει τα λόγια της τόσο ισχυρά και σημαντικά όχι μόνο για τους Ορθόδοξους αλλά για όλους τους Χριστιανούς αφού το πάτερ ημών το λένε όλοι, ασχέτου δόγματος; Ας προσπαθήσουμε μία σύντομη μετάφραση και ανάλυση της τόσο σημαντικής αυτής προσευχής.

Η Κυριακή προσευχή:

“Πάτερ ημών, ο εν τοις ουρανοίς, αγιασθήτω το όνομά σου,

ελθέτω η βασιλεία σου, γεννηθήτω το θέλημά σου ´

ως εν ουρανώ και επί της γης.

Τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν σήμερον

και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών,

ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών

και μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν,

αλλά ρύσαι ημάς από του πονηρού. Αμήν.”

Μία κυριολεκτική μετάφραση:

“Πατέρα μας, εσύ που είσαι στους Ουρανούς, να αγιαστεί το Όνομα σου, να έρθει η Βασιλεία σου και να γίνει το θέλημα σου στην γη όπως γίνεται και στον Ουρανό. Δώσε μας σήμερα το καθημερινό μας ψωμί και συγχώρεσε τα χρέη μας όπως τα συγχωρούμε κι εμείς σε αυτούς που χρωστάνε σε μας. Μη μας βάλεις σε πειρασμό ή δοκιμασία και κράτησε μακριά μας τον Πονηρό. Αμήν.”

Μία σύντομη ερμηνεία

Η προσευχή ξεκινά με τη φράση «Πάτερ ημών, ο εν τοις ουρανοίς» η οποία αμέσως μας δείχνει σε ποιον απευθυνόμαστε: στον Πατέρα όλων μας που ζει στους ουρανούς, ο οποίος και δεν μπορεί να είναι άλλος από τον Παντοδύναμο Θεό. Το «αγιασθήτω το όνομά σου» μπορεί να μεταφράζεται σαν «να αγιαστεί το όνομα σας», αλλά στην πραγματικότητα σημαίνει «δοξασμένο να είναι το όνομα Σου». Αν και ο Θεός δεν έχει ανάγκη να δοξάζεται, ο άνθρωπος πρέπει να το κάνει για να θυμάται ότι δεν πρέπει να δοξάζει τον εαυτό του καθώς δεν είναι απλά ένα δημιούργημα του Δημιουργού.

Με το «ελθέτω η βασιλεία σου» στην ουσία ζητάμε να βασιλεύει στη ζωή μας ο Θεός, δηλαδή η γαλήνη και όχι οι πειρασμοί και ο πόνος που φέρνει ο Διάβολος αν τον αφήσουμε να βασιλέψει στη ζωή μας.

Με την επόμενη φράση «γεννηθήτω το θέλημά σου ´ως εν ουρανώ και επί της γης» στην ουσία ο άνθρωπος θυμίζει στον εαυτό του ότι μόνο το θέλημα του Θεού έχει σημασία καθώς το δικό του εγωιστικό θέλημα είναι αυτό που του στέρησε τη ζωή στον Παράδεισο και τον έφερε σε μια ζωή πόνου και δοκιμασιών στη γη.

Η σημασία της επόμενης φράσης είναι πιο εύκολο να ερμηνευτεί. Εννοείται με τον άρτο τον επιούσιο εννοούμε την τροφή μας αυτή η τροφή όμως δεν είναι μόνο υλική, δεν είναι δηλαδή μόνο η τροφή που συντηρεί το σώμα μας, αλλά πρέπει να είναι και πνευματική.

Στη συνέχεια ζητούμε από τον Θεό να συγχωρέσει τα χρέη μας, δηλαδή τις αμαρτίες μας και μας θυμίζει όμως ότι το ίδιο πρέπει να κάνουμε κι εμείς με τους ανθρώπους που νιώθουμε ότι μας αδίκησαν.

Τέλος έχουμε μία από τις πιο δύσκολες φράσεις καθώς η ερώτηση «εισενεγκης τι σημαίνει;» είναι από τις πιο συχνές σχετικά με το πάτερ ημών. Με το κλείσιμο της προσευχής λοιπόν στην ουσία αντιλαμβανόμαστε την αδυναμία της φύσης μας να αντισταθεί στους πειρασμούς αλλά και τις δοκιμασίες που μπορεί να βάλει ο Πονηρός, ο Διάβολος δηλαδή, στο δρόμο μας, γι’ αυτό και ζητάμε στην ουσία από τον Θεό να τους κρατήσει μακριά μας. Ωστόσο μπορεί να θεωρηθεί ότι έμμεσα ζητούμε και τη δύναμη να ανταπεξέλθουμε αν και όταν χρειαστεί.