Ιερά Μονή Χιλανδαρίου Αγίου Όρους

Η Ιερά Μονή Χιλανδαρίου αποτελεί το πνευματικό κέντρο του σερβικού λαού εδώ και εννέα αιώνες και βρίσκεται στην βόρεια πλευρά του Αγίου Όρους. Η σημερινή μοναχική αδελφότητα διατηρεί ακόμα ζωντανές τις εξαιρετικές της σχέσεις με τον σέρβικο λαό, ο οποίος την ενισχύσε σημαντικά στις πυρκαγιές κατά τους περασμένους αιώνες, αλλά και στην νεώτερη ιστορία, στην τελευταία φωτιά του 2012 όπου το σέρβικο κράτος έστειλε δεκάδες πυροσβέστες για να προστατεύσουν το μοναστήρι.

Η ιστορία της Μονής ξεκινάει τον 10ο αιώνα. Μετά την ερήμωση της, η Μονή παραχωρήθηκε στους σέρβους ηγεμόνες Στέφανο Νεμάνια και τον γιο του Ράστκο από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Γ΄ το 1198. Ωστόσο, οι σέρβοι ηγεμόνες στη συνέχεια έγιναν μοναχοί, βαφτίστηκαν Συμεών και Σάββας αντίστοιχα, και προχώρησαν στην ανοικοδόμηση νέων κτιρίων. Η Μονή από το 14ο αιώνα και έπειτα γνώρισε τρομερή άνθηση και συγκέντρωσε μεγάλο πλούτο και κειμήλια από δωρεές ιδιωτών αλλά και αυτοκρατόρων.

Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες Μονές σε έκταση αλλά και σε πλούτο. Εκτός από το Καθολικό που τιμάται στην μνήμη των Εισοδίων της Θεοτόκου, η Μονή διαθέτει πλήθος παρεκκλησίων, την Τράπεζα, την Βιβλιοθήκη και τις πτέρυγες με τα κελιά των μοναχών, αλλά και ξενώνες επισκεπτών.

Η Μονή εκτός από τον ανεκτίμητο πλούτο σε μοναδικές τοιχογραφίες, διαθέτει μια από τις μεγαλύτερες βιβλιοθήκες σλαβικών και ελληνικών χειρογράφων. Επίσης, κατέχει πλήθος ιερών εικόνων που χρονολογούνται από τον 12ο αιώνα έως σήμερα, με πιο γνωστή εικόνα αυτή της Παναγίας Τριχερούσας.

Παναγία Τριχερούσα

Η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας Τριχερούσας ήταν οικογενειακό κειμήλιο του Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού, ο οποίος με μεγάλη ευλάβεια την φύλαγε στο παρεκκλήσι του σπιτιού του. Ο Άγιος Ιωάννης κατά το 705-715 ήταν στενός σύμβουλος του Ουαλίδ, χαλίφη της Συρίας, για όλα τα θέματα που αφορούσαν τον Χριστιανικό πληθυσμό της περιοχής.

Την εποχή εκείνη που αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης ήταν ο Λέων Γ’ ο Ίσαυρος, ξέσπασε η Εικονομαχία. Ο Άγιος Ιωάννης, θερμός υποστηρικτής των Αγίων εικόνων  με τα συγγράμματα του κατατρόπωσε την αίρεση της εικονομαχίας. Τότε ο αυτοκράτορας, προκειμένου να απαλλαγεί από την παρουσία του Αγίου Ιωάννη, τον συκοφάντησε στον χαλίφη Ουαλίδ, κατηγορώντας τον ότι πρόκειται να του γράψει να καταλάβει κρυφά την Δαμασκό. Ο χαλίφης, διέταξε αμέσως να συλληφθεί ο Ιωάννης και να του κοπεί το δεξί χέρι μέσα στην πλατεία της Δαμασκού, όπως και έγινε.

Ο Άγιος έλαβε το κομμένο χέρι του και όλη την νύχτα ικέτευε γονατισμένος την Παναγία να τον θεραπεύσει ώστε να συνεχίσει τον σκληρό αγώνα υπέρ της Ορθοδοξίας. Τότε, κατάκοπος αποκοιμήθηκε και είδε σε όραμα την Παναγία μέσω της εικόνας να του λέει πως το χέρι του είναι θεραπευμένο.

Έπειτα από το θαύμα της Παναγίας, που θεράπευσε το χέρι του Αγίου Ιωάννη Δαμασκηνού, ο Άγιος αποφάσισε να γίνει μοναχός στην Λαύρα του Αγίου Σάββα του Ηγιασμένου στην Παλαιστίνη, έχοντας πάντα μαζί του τη θαυματουργή εικόνα.

Το 1217 ο Άγιος Σάββας ο Χιλανδαρινός, γιος του βασιλιά της Σερβίας Στέφανου Νεμάνια καθώς περνούσε από την Ιερά Μονή του Αγίου Σάββα του Ηγιασμένου πήρε μαζί του την ιερή εικόνα και την μετέφερε στην Ιερά Μονή Χιλανδαρίου, όπου και παρέμεινε η εικόνα έως το 1347. Τότε, ήρθε στο Άγιον Όρος ο Σέρβο Κράλης Δρούσαν , ο οποίο όταν αναχώρησε για την πατρίδα του πήρε μαζί του την εικόνα ως ευλογία. Η εικόνα τότε φιλοξενήθηκε με ευλάβεια στην Ιερά Μονή Στουντένιτσας της Σερβίας.

Ωστόσο, όταν στις αρχές του 15ου αιώνα  οι Σέρβοι πληροφορήθηκαν πως κινδυνεύουν να υποδουλωθούν από τους Τούρκους, έσπευσαν να σώσουν την εικόνα. Πήραν λοιπόν την άγια εικόνα και την τοποθέτησαν στη ράχη ενός γαϊδουράκου και άφησαν το ζώο ελεύθερο να το οδηγήσει η Παναγία.

Πράγματι, με θαυμαστό τρόπο το ταπεινό αυτό ζώο αφού διέσχισε όλη την Σερβία, ήρθε στο Άγιον Όρος στην Μονή Χιλανδαρίου. Εκεί οι μοναχοί την υποδέχτηκαν με τιμές και λιτανείες. Σύμφωνα με την παράδοση, το ευλογημένο αυτό γαϊδουράκι μόλις τοποθετήθηκε η εικόνα στο Ιερό της Μονής, έπεσε νεκρό.

Μέχρι σήμερα, η αγία εικόνα της Παναγίας Τριχερούσας θεωρείται ως η Ηγουμένη-Πολιούχος της Ιεράς Μονής Χιλανδαρίου και η Προστάτιδα του σερβικού λαού. Γιορτάζει στις 12/25 Ιουλίου κάθε χρόνο.