Ιερά Μονή Ξηροποτάμου Αγίου Όρους

Κατά τη διαδρομή από το λιμάνι της Δάφνης μέχρι την πρωτεύουσα των Καρυών στο κέντρο του Αγίου Όρους, το πρώτο μοναστήρι που συναντά ο προσκυνητής είναι η Ιερά Μονή Ξηροποτάμου. Η Μονή είναι μια από τις παλαιότερες στην χερσόνησο του Άθω και είναι αφιερωμένη στους Σαράντα Μάρτυρες. Ωστόσο, ένας από τους λόγους για τους οποίους φημίζεται είναι το γεγονός πως σε αυτήν φυλάσσεται το μεγαλύτερο τεμάχιο του Τιμίου Ξύλου στον κόσμο. Η Μονή γιορτάζει στις 9 Μαρτίου την μνήμη των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων.

Η ΄ίδρυση της Μονής χρονολογείται στο τέλος του 10ου αιώνα από τον μοναχό Παύλο τον Ξηροποταμηνό, σύγχρονο του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτου. Όταν το 1280 η μονή τυλίχτηκε στις φλόγες ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος έδωσε μεγάλη οικονομική ενίσχυση για την ανοικοδόμηση και πρόσφερε πολύ σημαντικές δωρεές. Μετέπειτα, το 14ο και 15ο αιώνα οι βασιλείς της Σερβίας διέθεσαν μεγάλα οικονομικά ποσά προς ενίσχυση της Μονής.

Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας μια ακόμα πυρκαγιά προκάλεσε ανυπολόγιστες ζημιές το 1507, αλλά μέρος της τεράστιας καταστροφή αποκαταστάθηκε με τη βοήθεια του σουλτάνου Σελίμ Α’. Μια θαυματουργή οπτασία, όπου εμφανίστηκαν σαράντα πολεμιστές αποδόθηκε από τον σουλτάνο στους Αγίους Τεσσαράκοντα Μάρτυρες, προστάτες της Μονής. Έτσι, ο σουλτάνος στο βίωμα αυτής της θείας οπτασίας αποφάσισε να ενισχύσει οικονομικά την ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης μονής.

Το 18ο αιώνα, σημαντικές προσφορές έκανε ο Καισάριος Δαπόντες. Πριν γίνει μοναχός στη Μονή, ήταν πρεσβευτής στην αυλή των φαναριωτών ηγεμόνων της Μολδαβίας. Ο έλληνας ποιητής Καισάριος Δαπόντες από την Σκόπελο, αποτέλεσε μια εξέχουσα προσωπικότητα της εποχής του. Στο πλήθος ταξιδιών που έκανε, πραγματοποιούσε  περιφορά των ιερών λειψάνων και τεμαχίων του Τιμίου Ξύλου για προσκύνημα. Με αυτόν τον τρόπο κατάφερε να μαζεύει πολύ σημαντικά ποσά υπέρ της Μονής Ξηροποτάμου. Με μέρος των χρημάτων αυτών, ανοικοδομήθηκε το Καθολικό το 1761-1763.

Η Μονή έχει την τιμή να φυλάει στο σκευοφυλάκιο της το μεγαλύτερο κομμάτι του Τιμίου Ξύλου που υπάρχει στον κόσμο, με 31 εκατοστά μήκος, 16 πλάτος και 24 πάχος. Πάνω στο ξύλο μπορεί κανείς να διακρίνει μια τρύπα από καρφί.

Βρείτε στο Μοναστήρι μια πλήρη συλλογή αγίων εικόνων φιλοτεχνημένες με εξαιρετική ιστορική και θρησκευτική πιστότητα, καθώς και αυθεντικά εργόχειρα από τις Μονές του Αγίου Όρους.