Ιερά Μονή Βατοπεδίου Αγίου Όρους

Η Ιερά Μεγίστη Μονή του Βατοπαιδίου είναι η δεύτερη σε ιεραρχία ανάμεσα στις 20 Ιερές Μονές του Αγίου Όρους. Το έτος ίδρυσης της Μονής ανέρχεται στο δεύτερο μισό του 10ου αιώνα, όπου χτίστηκε από τρεις μοναχούς. Ο Αθανάσιος, ο Νικόλαος και ο Αντώνιος, κατάγονταν από την Αδριανούπολη και υπήρξαν μαθητές του Αγίου Αθανασίου, ο οποίος ήταν ο ιδρυτής του μοναστηριακού μοναχισμού στο Άγιον Όρος.

Η Ι.Μ Βατοπαιδίου είναι ένα μεγάλο μνημειακό συγκρότημα που περιβάλλεται από ένα ισχυρό, μεγάλο τοίχος και κτίρια οργανωμένα σε σχήμα τριγώνου. Εντός της ευρύτερης αυλής βρίσκεται ο κεντρικός ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, η τράπεζα σε σχήμα Σταυρού και δεκάδες παρεκκλήσια με σημαντικότερο αυτό της Τιμίας Ζώνης.

Μέσα στον κεντρικό ναό διασώζονται τα μοναδικά στο Άγιον Όρος εντοίχια ψηφιδωτά, ενώ οι ζωγραφισμένες τοιχογραφίες που χρονολογούνται από το 1312, συγκαταλέγονται ανάμεσα στα σπουδαιότερα μνημειακά σύνολα της παλαιολόγειας αναγέννησης. Ο Μανουήλ Πανσέληνος φημολογείται ότι είναι ο δημιουργός μεγάλου τμήματος αυτών των τοιχογραφιών.

Η Μονή που γνωρίζει ιδιαίτερη άνθηση τις τελευταίες δεκαετίες, κατοικείται σήμερα από περίπου 100 μοναχούς.

Πέραν των μοναδικών τοιχογραφιών και ψηφιδωτών που διαθέτει, η Μονή έχει επίσης μεγάλο αριθμό σε φορητές εικόνες, χειρόγραφα καθώς και ιερά σκεύης ιδιαίτερης πνευματικής αξίας. Επιπλέον, σε όλο το Άγιον Όρος είναι η Μονή με τα περισσότερα ιερά λείψανα αγίων, ένα εκ των οποίων είναι το άφθαρτο αυτί του Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου.

Η Μονή Βατοπαιδίου ανέδειξε περίπου σαράντα Αγίους ανάμεσα τους ο μέγιστος Θεολόγος της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας, Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς (14ος αιώνας) αλλά και ο φωτιστής του ρωσικού λαού Άγιος Μάξιμος ο Γραικός (16ος αιώνας).

Η τίμια ζώνη της Υπεραγίας Θεοτόκου είναι το ιερότερο αντικείμενο της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου και αποτελεί το μοναδικό κειμήλιο που διασώζεται σήμερα από τον επίγειο βίο της Παναγίας.

Σύμφωνα με την ιερή παράδοση και την ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας, η Παναγία τρεις ημέρες μετά την κοίμηση της αναστήθηκε και αναλήφθηκε εις τους ουρανούς. Κατά τη διάρκεια της αναλήψεως της, παρέδωσε στον Άγιο Απόστολο Θωμά την Τίμια Ζώνη της. Σύμφωνα με την παράδοση, η Τίμια Ζώνη κατασκευάστηκε από τα ίδια τα χέρια της Παναγίας με τρίχες καμήλες. Στη συνέχεια η αυτοκράτειρα του Βυζαντίου Ζωή, από ευγνωμοσύνη για τη  θαυματουργή θεραπεία της κέντησε την Ζώνη με χρυσή κλωστή. Το αρχικό μέρος φύλαξης της Ζώνης ήταν στα Ιεροσόλυμα και μετέπειτα στην Πόλη, όπου τον 12ο αιώνα τα χρόνια του Μανουήλ Α΄ Κομνηνού, καθιερώθηκε και ο επίσημος εορτασμός της στις 31 Αυγούστου. Με την σειρά του ο αυτοκράτορας Ιωάννης Στ’ Καντακουζηνός στα μέσα του 14ου αιώνα την δώρισε στην Μονή Βατοπαιδίου, λόγω της ιδιαίτερης αγάπης που έτρεφε προς αυτήν και το πνευματικό της έργο. Έκτοτε η Τίμια Ζώνη, η οποία σώζεται χωρισμένη σε τρία τεμάχια, φυλάσσεται στην Ι.Μ Βατοπαιδίου εντός μιας ασημένιας θήκης νεώτερης κατασκευής η οποία φέρει την παράσταση της Μονής.

Το ιερό αυτό κειμήλιο έχει την ιδιαίτερη χάρη να θεραπεύει τη στειρότητα των γυναικών αλλά και καρκινοπαθείς. Αφού οι στείρες και οι ασθενείς φορέσουν κορδέλα η οποία έχει προηγουμένως πάρει ευλογία πάνω στο ιερό κειμήλιο, λαμβάνουν θεραπεία. Η εορτή της Κατάθεσης της Τιμίας Ζώνης της Υπεραγίας Θεοτόκου πραγματοποιείται στις 31 Αυγούστου.

Είναι γνωστό πως το κατ΄εξοχήν τιμώμενο πρόσωπο στο Άγιον Όρος είναι η Παναγία. Στην Ι.Μ Βατοπαιδίου υπάρχουν συνολικά οκτώ θαυματουργές εικόνες της.

Παναγία Βηματάρισσα ή Κτιτόρισσα

Η συγκεκριμένη θεία εικόνα αγιογραφήθηκε τον 10ο αιώνα. Κατά την επιδρομή των Αράβων, ο Σάββας ο βηματάρης την έκρυψε μαζί με τον σταυρό του Μεγάλου Κων/νου και μια λαμπάδα σε ένα πηγάδι για να την γλιτώσει από την μανία των επιθέσεων. Δυστυχώς, ο Σάββας πιάστηκε αιχμάλωτος και έπειτα από 70 χρόνια όταν και απελευθερώθηκε, κατάφερε να υποδείξει το μέρος όπου είχε κρύψει τα κειμήλια. Όταν ανοίχτηκε το πηγάδι και βρέθηκαν τα ιερά αντικείμενα πάνω από το νερό, το θαυμαστό γεγονός ήταν πως η λαμπάδα ήταν ακόμα αναμμένη!

Παναγία Παραμυθία

Είναι τοιχογραφία του 14ου αιώνα, η οποία στην συνέχεια μεταφέρθηκε σε προσκυνητάρι. Το παράδοξο της ευλογημένης αυτής εικόνας είναι πως η Θεοτόκος κρατεί την χείρα του Ιησού. Σύμφωνα με την παράδοση, κάποτε ο ηγούμενος δίνοντας τα κλειδιά τον θυρωρό άκουσε μια φωνή να λέει “ Μην ανοίξετε τις πύλες, ανεβείτε στα τείχη και διώξτε τους πειρατές”. Απορώντας ο ηγούμενος με την φωνή που άκουσε, κοίταξε προσεκτικά και είδε την Παναγία μέσα από την εικόνα να επαναλαμβάνει τα ίδια λόγια. Τότε το “θείο βρέφος” είπε “ Μη μεριμνάς Μητέρα γι’αυτούς τους αμαρτωλούς”, και προσπάθησε να σκεπάσει το στόμα της. Η ίδια όμως κρατώντας το χέρι του, συνέχισε να επαναλαμβάνει το μήνυμα. Οι μοναχοί υπερασπίστηκαν την Μονή τους και κατάφεραν να διασωθούν.

Παναγία Εσφαγμένη

Τοιχογραφία του 14ου αιώνα που πήρε το όνομα της από μια δυσάρεστη ιστορία. Κάποτε ένας οξύθυμος μοναχός εκκλησιάρχης καθυστέρησε να πάει στην τράπεζα με αποτέλεσμα ο τραπεζάρης να μην του δώσει φαγητό. Τότε ο οργισμένος μοναχός άρχισε να ξεστομίζει βλασφημίες προς την Παναγία και με ένα μαχαίρι κάρφωσε το πρόσωπο της στην εικόνα. Ξαφνικά η εικόνα άρχισε να αιμορραγεί και ο εκκλησιάρχης πέρασε όλη του τη ζωή, μέχρι τα βαθιά γεράματα, σε βαθιά μετάνοια. Όταν έγινε η εκταφή του, ενώ όλο το σώμα του είχε αποσυντεθεί, το χέρι με το οποίο κάρφωσε την εικόνα είχε μείνει αναλλοίωτο και διατηρείται έως σήμερα.

Παναγία Ελεούσα

Χρονολογείται από τον 15ο αιώνα και προέρχεται από την σκήτη του Αγίου Ανδρέα. Παλαιότερα λέγεται πως ήταν εντοιχισμένη σε τζαμί της Πόλης. Όταν κάποιοι χριστιανοί τεχνίτες την βρήκαν έπειτα από επισκευές την πούλησαν το 1893 στον οικονόμο της μονής Σωφρόνιο.

Παναγία Αντιφωνήτρια

Βρίσκεται στον ίδιο χώρο με την Παναγία Ελεούσα και ονομάστηκε έτσι γιατί όταν επισκέφτηκε την μονή η κόρη του Μ. Θεοδόσιου, άκουσε την εικόνα να της απαγορεύει να εισέλθει, καθώς τόλμησε να παραβεί το άβατο του Αγίου Όρους.

Παναγία Πυροβοληθείσα

Βρίσκεται στην είσοδο της Μονής και ονομάστηκε έτσι καθώς το 1882 μια ομάδα Τούρκων οπλιτών επιτέθηκε στην Μονή. Τότε, ένας από αυτούς πυροβόλησε την εικόνα με αποτέλεσμα να την τρυπήσει στο σημείο του χεριού. Μόλις έγινε αυτό, ο οπλίτης παραφρόνησε, Το γεγονός  είδαν οι υπόλοιποι οπλίτες και τράπηκαν σε φυγή.

Παναγία Ελαιοβρύτισσα

Φορητή εικόνα του 14ου αιώνα που βρίσκεται στο “δοχείο” της Μονής. Μετακινείται από εκεί μόνο την Παρασκευή της Διακαινησίμου. Σύμφωνα με την παράδοση, κάποια φορά όταν τελείωνε το λάδι στην Μονή ξεκίνησε διαμάχη ανάμεσα στον δοχειάρη και τον μάγειρα γιατί ο πρώτος δεν του έδινε λάδι για να μαγειρέψει. Ο δοχειάρης μετά τη διαμάχη αποφάσισε να δίνει στον μάγειρα όσο λάδι του ζητάει παρόλο το λιγοστό απόθεμα. Μια μέρα το λάδι τελείωσε και την επομένη βρέθηκαν όλα τα δοχεία γεμάτα, ωστόσο με ένα εξ αυτών να υπερχειλίζει.

Παναγία Παντάνασσα

Φορητή εικόνα μεγάλου μεγέθους που αγιογραφήθηκε τον 17ο αιώνα. Η θαυμαστή ιστορία αυτής της εικόνας είναι πως κάποτε ένας μοναχός πήγε να την προσκυνήσει και ξαφνικά την είδε να αστράφτει. Ο μοναχός έπεσε στο έδαφος και μετά από λίγο ομολόγησε πως ασχολείται με τη μαγεία παρά τα χριστιανικά του καθήκοντα.

Στο Μοναστήρι βρείτε μια πλήρη συλλογή εικόνων της Παναγίας, φιλοτεχνημένες με εξαιρετική ιστορική και θρησκευτική πιστότητα.